Çocuklarda Skolyoz

Omurganın yana eğrilmesi ve kendi etrafında dönmesiyle oluşan 3 boyutlu omurga deformitesine Skolyoz denir. Omuz, kürek kemiği ve kalça seviyesindeki eşitsizlik fiziksel olarak görünen belirtilerdendir. Her 100 çocuktan 3 tanesinde görülmektedir. Çocukluk döneminde artan büyüme hızıyla görülme sıklığı artmaktadır. Çocukluk döneminde ortaya çıkan skolyozda erken teşhis ve erken tedavi çok önemlidir. Tedavi planlaması, eğriliğin tipi ve derecesine göre kişiye özel yapılmaktadır. Tedavide multidisipliner bir yaklaşım izlenmelidir.

Yetişkinlerde Skolyoz

Daha erken yaşta oluşmuş olan eğriliklerin erişkin yaşta tanı alması ya da çocukluk çağında eğriliği olmayan kişilerin omurgasında çeşitli sebeplerle (yanlış postür alışkanlıkları, uzun süreli bilgisayar kullanımı, masa başı çalışma, tek taraflı çanta taşımak, ağrı ve çeşitli etmenlerle postürün bozulması, bazı dejeneratif hastalıklar, osteoporoz gibi) sonradan eğrilik oluşmasıyla karşımıza çıkmaktadır.
Kişide çocukluk çağında ağrısız olarak başlayan; ancak belirtilerini (Ağrı, duruş bozukluğu vb.) ilerleyen yaşlarda gösterebilen bir rahatsızlıktır.

Omurga eğriliğinin iç bükey tarafındaki sıkıştırıcı kuvvetler omurlar arası hareketleri sağlayan faset eklemler üzerinde aşırı yüklenmelere neden olurken bu baskı sinirlerin kanal içinde sıkışmasıyla ağrı ve uyuşmalara neden olabilmektedir. Ayrıca omurga yapısındaki yıpranma nedeniyle eklemlerde gelişen fazla kemik oluşumları ya da yumuşak dokularda kalınlaşmalar da sinir sıkışmasına neden olup ağrıyı artırabilir.  İleri derecede erişkin dejeneratif skolyozlu kişilerde omurganın sağlamlığı ve dengesi bozulur.

Özellikle sırt bölgesinde görülen skolyozlarda göğüs kafesinde oluşabilecek aşırı deformasyon ve kaburgaların hareketliliğinin azalması nedeniyle solunum fonksiyonları etkilenebilir, hastalarda çabuk yorulma ve solunum sıkıntıları ortaya çıkabilir.

Tüm bu belirtiler doğrultusunda hastanın şikayetleri ve skolyozun eğrilik derecesi tedavi kararını etkileyen önemli unsurlar arasındadır. Kişi, doktora şikayetleri konusunda ayrıntılı bilgi vermelidir. Bu süreçten sonra doktor, hasta şikayetlerini değerlendirerek şu tetkikleri isteyebilir:

• Direkt radyografi
• MR
• Bilgisayarlı tomografi (BT) – MyeloBT

Tedavi Yöntemleri

Skolyoz tedavisinde seçilecek yöntem için, kişinin yaşı, ağrı ve eğrilik derecesi, eğriliğin ilerleyici olup olmaması etkendir. Skolyozun yönü ve derecesi belirlendikten sonra tedavi süreci başlar. Kişinin yaşı ve eğrilik derecesine göre egzersiz, egzersiz-korseleme ve son olarak da cerrahi müdahale ile eğrilik düzeltilir. Genellikle hastaya uygulanacak ilk tedavi yöntemleri cerrahi olmayan tedavi yöntemleridir.

Bir fizyoterapist eşliğinde 3 Boyutlu Skolyoz Egzersizleri; stabilizasyon, kuvvetlendirme ve germe egzersizleri ile kas spazmını çözüp ağrıyı azaltarak skolyozun ilerlemesi önlenecektir.

Bu hastalarda 3 Boyutlu Skolyoz Egzersizleri ile birlikte korse tedavisi de uygulanabilir. Ancak korse tedavisi egzersiz ve fizyoterapiye yardımcı bir yöntem olarak, kısa vadeli bir süre için düşünülmelidir. Uzun süreli korse kullanımı faydadan çok zarara neden olabilir. Asıl hedef skolyoz hastalarının ideal postürel duruş bilincini kazanmasıdır. Kişinin omurgasını dik ve düzgün tutan postür kaslarını güçlendirmek ve esnekliğini sağlamak öncelikli olmalıdır.

3 Boyutlu Skolyoz Egzersizleri

• Skolyoza neden olan duruş pozisyonları öğretilir.
• İdeal Postür bilinci kazandırılarak, ideal dik duruş sağlanır.
• Ayakta durma pozisyonları öğretilir.
• Omurgamızın doğal yapısı kavratılarak, oturmamız gerek ideal pozisyonlar öğretilir.
• Doğru çanta taşıma pozisyonları öğretilir.
• Omurgayı dik tutan postür kasları güçlendirilir.
• Skolyozdan dolayı kısalmış olan omurgayı tutan kasları, esneme çalışması ile gerginliği azaltılır.
• Sağlıklı yaşlanmak için ihtiyaç olan kas uzunluğu, kas sıkılığı ve kas gücü artırılır.
• Sağlıklı Yaşlanma bilinci ile hayat felsefesi değiştirilir.

Skolyozda Ameliyat Ne Zaman Gereklidir?

Skolyozda eğriliğin derecesi ve yarattığı şekilsel bozukluk sorunlarından çok ağrı, fonksiyon ve denge kaybı daha ön plandadır. Ancak ağrısız olsa da ilerlediği net olarak tespit edilmiş skolyozların daha fazla ilerlemesini durdurmak için ameliyat gerekli olabilir.

Tüm cerrahi olmayan yöntemlere rağmen tedaviye yanıt vermeyen, bu süre içinde (6 hafta ile 6 ay arası) ağrıları artan ve yeti kaybı oluşan hastalar için ameliyat önemli bir alternatif yol olabilir. Hastalarda eğriliğin yanı sıra ciddi dar kanal veya sinir basısına bağlı idrar, dışkılama kontrol kaybı veya kaslarda güç kaybı var ise yine ameliyat ile tedavi yöntemi seçilebilir.

Erişkin skolyozu ameliyatı, çocuk ve genç yaştaki skolyoz ameliyatlarına göre daha zorludur. Kişiye yapılan cerrahi müdahale süresi ve skolyoz ameliyatı sayısı da daha çok olabilir. Öte yandan kalp, akciğer, diyabet ve osteoporoz hastalıkları da ameliyat için doktora bildirilmesi gereken önemli bilgiler arasındadır.

Hasta ameliyat olduktan sonra yine 3 BOYUTLU SKOLYOZ EGZERSİZLERİ programına başlamalıdır. Doktorun düzenli aralıklarla yaptığı kontrollerle tedavinin sonuçları değerlendirilir. Tüm bu süreçte kişinin bir an önce normal yaşantısına dönmesi amaçlanmaktadır.

Not: Tanısı konulmuş Skolyoz hastalarıyla, gerekli bilgi ve becerilere sahip meslek grubu olan Fizyoterapistler eşliğinde çalışıyoruz.